1. Lịch sử hình thành Trường Cán bộ thanh tra

Ngày 23/11/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 64/SL thành lập Ban Thanh tra Đặc biệt – tổ chức tiền thân của ngành Thanh tra Việt Nam, công tác thanh tra đã khẳng định vai trò không thể thiếu trong quản lý nhà nước và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của nhân dân.

Ngày 21/10/1977, Trường Cán bộ thanh tra được thành lập theo Quyết định số 144/QĐ-TTr của Ủy ban Thanh tra Chính phủ (nay là Thanh tra Chính phủ), mở ra một giai đoạn mới trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ thanh tra trên cả nước.

Những năm đầu thành lập, cơ sở vật chất còn khó khăn, đội ngũ giảng viên còn mỏng, song với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao, Nhà trường đã tổ chức hàng trăm lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, góp phần hình thành đội ngũ cán bộ thanh tra đầu tiên của thời kỳ đất nước thống nhất.

2. Quá trình xây dựng và phát triển

Năm 1990, Nghị định số 24/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng đã ghi nhận Trường Cán bộ thanh tra là đơn vị trực thuộc cơ quan Thanh tra Nhà nước – khẳng định vị thế pháp lý và vai trò quan trọng của Nhà trường trong hệ thống ngành Thanh tra.

Bước vào thời kỳ đổi mới, Trường Cán bộ thanh tra từng bước được củng cố về tổ chức, mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo. Những năm 2000, Trường được đầu tư cơ sở mới khang trang tại phường Đông Ngạc (Hà Nội), tạo điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh chuẩn hóa chương trình, biên soạn tài liệu giảng dạy, gắn lý luận với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu thực thi Luật Thanh tra năm 2004. Đây là giai đoạn Nhà trường phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và uy tín trong hệ thống đào tạo, bồi dưỡng của Thanh tra Chính phủ.

Từ năm 2007 đến nay, Trường Cán bộ thanh tra có bước phát triển toàn diện, hướng tới hiện đại và hội nhập. Cùng với việc tổ chức hàng trăm khóa đào tạo trong nước. Ngoài ra, Nhà trường còn được Tổng Thanh tra Chính phủ giao nhiệm vụ đào tạo quốc tế cho cán bộ thanh tra nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và Vương quốc Campuchia, góp phần thắt chặt quan hệ hợp tác hữu nghị giữa các cơ quan thanh tra trong khu vực.

Song song với công tác đào tạo, Trường chú trọng công tác nghiên cứu khoa học, biên soạn nhiều các chương trình, tài liệu bồi dưỡng chuyên sâu về: tiếp dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; hướng dẫn kê khai tài sản, thu nhập; thanh tra nghiệp vụ chuyên sâu về các lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng đất đai, tài chính, ngân sách; bồi dưỡng kỹ năng số, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác thanh tra… Công tác chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, quản lý đào tạo được đẩy mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả, tính chuyên nghiệp và chất lượng đào tạo.

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư  về sắp xếp bộ máy, tổ chức theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả, không nằm ngoài cuộc “cách mạng tinh gọn này”, trên cơ sở hợp nhất giữa 2 đơn vị là Trường Cán bộ thanh tra và Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra. Từ ngày 01/6/2025, Trường Cán bộ thanh tra bước vào một giai đoạn lịch sử mới theo Quyết định số 230/QĐ-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ. Theo đó, Trường Cán bộ thanh tra là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Thanh tra Chính phủ, có chức năng đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ; nghiên cứu và quản lý khoa học về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Nhà Trường có trụ sở chính tại phường Đông Ngạc, thành phố Hà Nội và 01 cơ sở tại phường Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Với hơn 107.000 lượt học viên được đào tạo, bồi dưỡng qua các thời kỳ, Trường Cán bộ thanh tra đã trở thành địa chỉ tin cậy, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thanh tra, đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý nhà nước trong giai đoạn mới. Bên cạnh đó, Nhà trường cũng đã kế thừa kết quả nghiên cứu khoa học từ Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra trước đây, từ năm 2016 đến nay đã triển khai thực hiện được 39 đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ; 42 đề tài khoa học cấp cơ sở và 18 chuyên đề khoa học độc lập. Hoạt động nghiên cứu khoa học trong giai đoạn gần đây đã được mở rộng liên kết với các tổ chức, cá nhân bên ngoài ngành Thanh tra cùng tham gia nghiên cứu khoa học.

Nhà trường đã vinh dự được Đảng, Nhà nước và Thanh tra Chính phủ tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba (1997), Huân chương Lao động hạng Nhì (2010), cùng nhiều Cờ thi đua và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Thanh tra Chính phủ và các tổ chức quốc tế.

3. Phát huy truyền thống, khẳng định vị thế – vững bước tương lai

Phát biểu về định hướng phát triển của Nhà trường trong giai đoạn mới, Hiệu trưởng Nguyễn Văn Lương nhấn mạnh: “Trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng, Trường Cán bộ thanh tra xác định nhiệm vụ trọng tâm là đổi mới toàn diện hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học; tăng cường ứng dụng công nghệ số, xây dựng đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên nghiệp, tâm huyết, có năng lực hội nhập; đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trong đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của ngành Thanh tra, phục vụ công cuộc xây dựng nền hành chính hiện đại, liêm chính, minh bạch và hiệu quả”

Trải qua gần 50 năm qua, Trường Cán bộ thanh tra đã không ngừng nỗ lực, sáng tạo, khẳng định vị thế là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học hàng đầu của ngành. Những thành tựu hôm nay là kết quả của sự cống hiến bền bỉ, trí tuệ và tâm huyết của các thế hệ cán bộ, giảng viên qua nhiều thời kỳ.

Tiếp tục phát truyền thống, Trường Cán bộ thanh tra quyết tâm đổi mới, phát triển toàn diện, hướng tới xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra “vững chính trị, giỏi nghiệp vụ, liêm chính, kỷ cương, trách nhiệm, chuyên nghiệp, hiện đại”, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong thời kỳ mới./.