Trước yêu cầu chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 – 2030, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14/4/2025 (Chỉ thị số 45-CT/TW) thay thế cho Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 14/6/2024 (Chỉ thị số 35-CT/TW) về Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng nhằm lãnh đạo toàn diện, chặt chẽ, đúng định hướng công tác tổ chức Đại hội.
Đồng chí Đoàn Hồng Phong, Bí thư Đảng uỷ Thanh tra Chính phủ. Ảnh: Quang Huy
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác cán bộ, Người khẳng định: “Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Trong bối cảnh hiện nay, khi Đảng ta đang quyết liệt thực hiện chủ trương đổi mới, tinh gọn bộ máy, “sắp xếp lại giang sơn” thì công tác cán bộ càng trở thành vấn đề sống còn. Đặc biệt, trước yêu cầu chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025–2030, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14/4/2025 (Chỉ thị số 45-CT/TW), thay thế cho Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 14/6/2024 (Chỉ thị số 35-CT/TW), về Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, nhằm lãnh đạo toàn diện, chặt chẽ, đúng định hướng công tác tổ chức đại hội.
Những điểm mới nổi bật trong Chỉ thị số 45-CT/TW về công tác cán bộ
Chỉ thị số 45-CT/TW của Ban Chấp hành Trung ương đã đề ra nhiều nội dung quan trọng, trong đó công tác cán bộ tiếp tục được xác định là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa quyết định đối với thành công của đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.
So với Chỉ thị số 35-CT/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW thể hiện rõ yêu cầu đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt và sát với thực tiễn hơn trong lựa chọn, bố trí, sắp xếp cán bộ, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng đang “tiến hành mạnh mẽ cuộc cách mạng toàn diện, đồng bộ về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”.
Thứ nhất, Chỉ thị số 45-CT/TW đã tăng cường rõ rệt vai trò, trách nhiệm của cấp ủy cấp trên trực tiếp trong công tác nhân sự, đặc biệt đối với các địa phương, đơn vị thực hiện việc sáp nhập, hợp nhất. Cụ thể, “Ban thường vụ cấp uỷ cấp trên trực tiếp chỉ định ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, uỷ ban kiểm tra, chủ nhiệm, phó chủ nhiệm uỷ ban kiểm tra cấp uỷ nhiệm kỳ khoá mới”. Chủ trương này là sự điều chỉnh cần thiết, nhằm bảo đảm sự ổn định, thống nhất trong bộ máy lãnh đạo, khắc phục tình trạng chia sẻ vị trí theo tỷ lệ địa phương cũ hay những biểu hiện cục bộ, bè phái có thể xảy ra trong quá trình sáp nhập.
Việc không tổ chức bầu cử cấp ủy tại chỗ, mà giao quyền chỉ định cho cấp trên trực tiếp không làm giảm tính dân chủ trong Đảng, mà thể hiện bản lĩnh lãnh đạo có tổ chức, có định hướng, đặt lợi ích lâu dài của Đảng và Nhân dân lên trên hết. Trên cơ sở đánh giá khách quan phẩm chất, năng lực, uy tín cán bộ từ thực tiễn công tác, việc lựa chọn nhân sự được bảo đảm đúng người, đúng việc, đáp ứng yêu cầu phát triển chung của bộ máy, đồng thời khắc phục những hạn chế trong công tác nhân sự như cánh hẩu, bè phái, chia rẽ nội bộ.
Thứ hai, Chỉ thị số 45-CT/TW nhấn mạnh yêu cầu công tác lựa chọn cán bộ phải dựa trên sự tổng hòa giữa phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực thực tiễn và uy tín trong tổ chức. Theo đó, “Cấp uỷ khoá mới phải tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, trí tuệ, phẩm chất đạo đức, lối sống, năng lực, uy tín; thật sự là trung tâm đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất ý chí và hành động; có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tầm nhìn, tư duy đổi mới, gắn bó mật thiết với Nhân dân; có năng lực lãnh đạo, cầm quyền, có sức chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới, để thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội đảng bộ các cấp, Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng”. Đồng thời, tiêu chí “Chú trọng phát hiện, lựa chọn, giới thiệu những cán bộ tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, đã kinh qua thực tiễn, có thành tích, kết quả, sản phẩm công tác” cũng được đặt ra. Đây là bước tiến quan trọng, cho thấy sự chuyển đổi từ cách tiếp cận coi trọng lý lịch, bằng cấp sang đánh giá thực chất con người qua phẩm chất, năng lực và hiệu quả công tác trong thực tiễn.
Thứ ba, một điểm mới đáng chú ý trong Chỉ thị số 45-CT/TW là nhấn mạnh việc phát hiện, đào tạo, bố trí và sử dụng cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số và cán bộ có trình độ khoa học, công nghệ. Cụ thể: “Chú trọng phát hiện, lựa chọn, giới thiệu những cán bộ tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, đã kinh qua thực tiễn, có thành tích, kết quả, sản phẩm công tác và quan tâm cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số, cán bộ có trình độ khoa học, công nghệ. Đánh giá cán bộ phải toàn diện, khách quan, thực chất, đúng quy định, đúng thẩm quyền; lấy phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, hiệu quả công tác và uy tín của cán bộ làm thước đo, tiêu chí cơ bản để đánh giá”. Chủ trương này không chỉ nhằm bảo đảm cơ cấu hợp lý mà còn là định hướng chiến lược xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận có tính kế thừa, đổi mới và phản ánh tính đa dạng, đại diện của các thành phần xã hội trong hệ thống chính trị, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.
Thứ tư, Chỉ thị số 45-CT/TW tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu đổi mới phương pháp đánh giá cán bộ, đòi hỏi việc đánh giá phải sát thực tiễn, khách quan, toàn diện và có chiều sâu. Theo đó, “Đánh giá cán bộ phải toàn diện, khách quan, thực chất, đúng quy định, đúng thẩm quyền; lấy phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, hiệu quả công tác và uy tín của cán bộ làm thước đo, tiêu chí cơ bản để đánh giá”. Các tiêu chí được quy định cụ thể, kết hợp giữa định tính và định lượng, hướng tới khắc phục tình trạng hình thức, nể nang, né tránh trong nhận xét, đánh giá cán bộ. Đồng thời, Chỉ thị cũng nêu rõ yêu cầu: “Không sử dụng thông tin giả, thông tin không phải của cơ quan có thẩm quyền, thông tin không chính thức trên Internet, mạng xã hội, thông tin, dư luận xấu chưa được kiểm chứng liên quan đến nhân sự và công tác chuẩn bị nhân sự”. Điều này góp phần giữ vững kỷ cương, nguyên tắc trong công tác cán bộ, bảo đảm sự công tâm, khách quan, trung thực, ngăn chặn những tác động tiêu cực từ thông tin xấu, độc, xuyên tạc, bịa đặt trong quá trình chuẩn bị nhân sự cho đại hội đảng bộ các cấp.
Công tác cán bộ – “Then chốt của then chốt”
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc.” Tư tưởng sâu sắc ấy cho đến hôm nay vẫn giữ nguyên giá trị, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng đang khẩn trương chuẩn bị cho Đại hội XIV. Trong toàn bộ tiến trình ấy, công tác cán bộ luôn giữ vai trò trung tâm, có ý nghĩa quyết định đến sự thành bại của mọi chủ trương, đường lối, chính sách, là nhân tố bảo đảm cho sự vận hành thông suốt, hiệu quả của hệ thống chính trị và sự phát triển bền vững của đất nước.
Còn nhớ, vào một ngày Chủ nhật tháng 12/2024, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã quyết định triệu tập Hội nghị toàn quốc để quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. Trong không khí khẩn trương, nghiêm túc và đầy trách nhiệm, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đổi mới mạnh mẽ việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đồng thời đặc biệt lưu ý công tác cán bộ với những nhiệm vụ cấp bách, hệ trọng. Trong đó, công tác chuẩn bị nhân sự cho cấp ủy nhiệm kỳ mới được đồng chí Tổng Bí thư chỉ rõ: “Phải hết sức lưu ý khắc phục những “căn bệnh” của công tác cán bộ trước Đại hội như: Người không tái cử thì giữ an toàn, thủ thế, không dám triển khai cái mới; nhân sự dự kiến tham gia cấp ủy khóa mới thì giữ mình, không muốn va chạm, sợ mất phiếu; tính toán cho người thân, người quen, người “cánh hẩu” với mình vào các vị trí lãnh đạo hoặc dùng “thủ thuật tổ chức” để gạt người mà mình không thích… Công tác tổ chức cán bộ là công tác của Đảng, do vậy các cấp ủy đảng phải thực hiện thật nghiêm túc Điều lệ Đảng cũng như các quy định của Đảng, của pháp luật về công tác cán bộ.”
Cán bộ là người cụ thể hóa đường lối, nghị quyết của Đảng thành chương trình hành động trong thực tiễn, đồng thời là cầu nối trực tiếp giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Vì vậy, chất lượng đội ngũ cán bộ chính là thước đo phản ánh chất lượng lãnh đạo, quản lý và hiệu quả phát triển của mỗi ngành, mỗi cấp, mỗi địa phương. Việc lựa chọn, bố trí đúng cán bộ sẽ góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân, tạo sự ổn định về tổ chức và đồng thuận về chính trị – xã hội. Ngược lại, công tác cán bộ thiếu chặt chẽ, tùy tiện, thiên vị sẽ dẫn đến hệ lụy lâu dài, gây mất đoàn kết, trì trệ, thậm chí suy giảm lòng tin vào Đảng và chính quyền.
Đặc biệt, trong bối cảnh tinh gọn bộ máy, việc lựa chọn cán bộ không chỉ đơn thuần là bổ nhiệm một vị trí mà còn là sắp xếp lại cả hệ thống nhân sự theo hướng hiệu quả hơn, liêm chính hơn. Do đó, công tác cán bộ lúc này không chỉ cần sự công tâm, khách quan, minh bạch mà còn cần tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh chính trị và trách nhiệm cao của cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp, nhất là người đứng đầu.
Thực tiễn cho thấy, nơi nào cấp ủy quan tâm đúng mức, lựa chọn cán bộ đúng người, đúng việc thì nơi đó phát triển ổn định, đoàn kết nội bộ được giữ vững, niềm tin của Nhân dân được củng cố. Bởi vậy, khẳng định công tác cán bộ là “then chốt của then chốt” không chỉ là một khẳng định về mặt lý luận, mà còn là đúc kết từ thực tiễn sâu sắc của Đảng ta trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng.
Tiến tới Đại hội XIV – Đại hội khởi đầu của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Công tác cán bộ luôn là yếu tố tiên quyết, giữ vai trò quyết định trực tiếp đến sự thành công hay thất bại của mọi nhiệm vụ chính trị, nhất là trong bối cảnh Đảng ta đang tổ chức lại bộ máy hệ thống chính trị theo hướng “tinh – gọn – mạnh, hiệu năng – hiệu lực – hiệu quả”, chuẩn bị cho Đại hội XIV – Đại hội khởi đầu của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Chỉ thị số 45-CT/TW thể hiện rõ quyết tâm lớn và tư duy đổi mới mạnh mẽ của Đảng, đề ra những yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, phẩm chất, năng lực và hiệu quả thực tiễn trong công tác cán bộ.
Để Đại hội Đảng bộ các cấp thực sự trở thành cơ sở vững chắc tiến tới Đại hội XIV, công tác cán bộ cần được triển khai đồng bộ, nghiêm túc, hiệu quả với một số giải pháp trọng tâm: Tăng cường công khai, minh bạch và giám sát, phản biện trong toàn bộ quy trình nhân sự; phát huy vai trò kiểm tra, thẩm định, tham mưu của cấp ủy, ủy ban kiểm tra, ban tổ chức các cấp; xây dựng quy trình lựa chọn, chỉ định cán bộ chặt chẽ, khách quan, khoa học, tránh áp đặt, hình thức; đồng thời thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, kiểm tra, đánh giá cán bộ sau sáp nhập, bảo đảm vận hành bộ máy mới đồng bộ, hiệu quả, củng cố đoàn kết nội bộ, tạo niềm tin trong Nhân dân.
Trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước, cấp ủy, ban thường vụ cấp trên cần thực sự đề cao vai trò, trách nhiệm, bản lĩnh, trí tuệ, đạo đức và sự công tâm để lựa chọn đúng người, giao đúng việc. Đây không chỉ là yêu cầu về công tác cán bộ, mà còn là nhân tố quyết định sự ổn định, phát triển bền vững của từng địa phương, đơn vị và cả hệ thống chính trị, bảo đảm cho khát vọng phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc trong kỷ nguyên vươn mình trở thành hiện thực.
Ths Hà Tiến Linh – Nguyễn Thị Thanh Huyền
(Nguồn: Thanhtra.com.vn)