Triển khai nhiệm vụ nghiên cứu khoa học năm 2025, ngày 25/9/2025 tại Trường Cán bộ thanh tra (Trường CBTT), Ban chủ nhiệm đề tài khoa học cấp bộ “Hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra” tổ chức Họp tự đánh giá kết quả nghiên cứu đề tài. Đề tài do ThS. Văn Tiến Mai, Phó Cục trưởng Cục 14, Thanh tra Chính phủ làm chủ nhiệm. TS. Nguyễn Tuấn Khanh Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ thanh tra – Chủ tịch Hội đồng tự đánh giá kết quả nghiên cứu đề tài tài chủ trì buổi họp.

Theo Chủ nhiệm đề tài, xây dựng, hướng dẫn, thực hiện kế hoạch thanh tra và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch thanh tra có vai trò ý và nghĩa quan trọng đối với hoạt động của cơ quan thanh tra hằng năm. Việc xây dựng kế hoạch thanh tra sẽ bảo đảm sự chủ động trong hoạt động của các cơ quan thanh tra; tránh chồng chéo trong hoạt động thanh tra với các hoạt động kiểm toán, kiểm tra và trong thanh tra của cơ quan nhà nước. Do vậy, công tác này mang tính quyết định tới chất lượng, kết quả hoạt thanh tra. Xây dựng, hướng dẫn, thực hiện kế hoạch thanh tra và kiểm tra việc xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra còn có ý nghĩa kiểm soát lại chính hoạt động của các cơ quan thanh tra, nó cũng mang tính chất của kiểm soát quyền lực trong hệ thống cơ quan thanh tra (cấp trên, cấp dưới), giúp giảm thiểu nguy cơ xảy ra sai phạm, tiêu cực trong công tác thanh tra và phòng ngừa việc gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.
Công tác hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện Kế hoạch thanh tra là hoạt động thường xuyên hằng năm của cơ quan thanh tra cấp trên với cơ quan thanh tra cấp dưới, song qua thực tế thực hiện công tác này còn nhiều hạn chế, bất cập.

Với mục tiêu nghiên cứu là làm rõ những vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng và đề xuất quan điểm, giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra. Trên cơ sở mục tiêu nghiên cứu, đề tài triển khai 03 nội dung: (1) Cơ sở lý luận về hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra; (2) Thực trạng hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra; (3) Quan điểm, giải pháp nâng cao chất lượng việc hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra.

Đánh giá kết quả nghiên cứu TS. Nguyễn Văn Tuấn, Uỷ viên phản biện, Phó Cục trưởng Cục IV, Thanh tra Chính phủ cho rằng cách tiếp cận của Ban chủ nhiệm với nội dung nghiên cứu phù hợp với tình hình thực tế; Kết quả nghiên cứu của đề tài có tính mới, có giá trị ứng dụng cao trong việc nghiên cứu và triển khai xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra; Đề tài cần hoàn thiện, bổ sung Luật Thanh tra năm 2022 trong Phạm vi nghiên cứu của Đề tài; Đề tài làm rõ bối cảnh để đưa ra các quan điểm, giải pháp nâng cao chất lượng việc hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra.
ThS. Nguyễn Sỹ Giao, Uỷ viên thư ký, Phó phòng Nghiên cứu Hợp tác và phát triển: Mục tiêu, nhiệm vụ được xác lập rõ: làm sáng tỏ lý luận; đánh giá thực trạng; đề xuất quan điểm, giải pháp nâng cao chất lượng hướng dẫn, kiểm tra kế hoạch thanh tra; đối tượng, phạm vi bao quát pháp luật và thực tiễn 5 năm gần đây của hệ thống cơ quan thanh tra. Cấu trúc 03 chương phù hợp logic mục tiêu.
Bằng chứng định lượng còn ít; mô tả thực trạng và dẫn liệu chủ yếu dựa trên báo cáo hành chính và thuyết minh trường hợp điển hình (TTCP, Bộ Tài chính, Đồng Tháp, Cà Mau). Do vậy, khả năng khái quát hóa kết quả còn mỏng; Dữ liệu minh họa địa phương, ngành còn hẹp, thiếu các lát cắt có tính so sánh nên chưa đủ mạnh để kết luận về mức độ đồng đều của vấn đề chồng chéo/trùng lặp và chất lượng kế hoạch thanh tra trên toàn hệ thống.
Theo TS. Nguyễn Tuấn Khanh – Chủ tịch Hội đồng. Đề tài có tính cấp thiết bởi quá trình thực hiện Luật Thanh tra 2022 và hiện nay là Luật Thanh tra 2025 đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến công tác xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra, đảm bảo các cuộc thanh tra đúng trọng tâm, phục vụ thiết thực cho quản lý nhà nước; Về lý luận Đề tài đã làm rõ những vấn đề lý luận và pháp lý liên quan đến hoạt động hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra; Đề tài cần tập trung thêm nội dung liên quan đến hướng dẫn xây dựng kế hoạch thanh tra theo Luật Thanh tra 2025 nhất là đối tượng thanh tra khác nhau, đối tượng thanh tra ngoài nhà nước; Các giải pháp cần bổ sung, làm rõ hơn trách nhiệm của Chánh Thanh tra các cơ quan Thanh tra trong xây dựng Kế hoạch thanh tra và tính chịu trách nhiệm trong việc để xảy ra những vi phạm trong xây dựng và thực hiện Kế hoạch thanh tra.
Kết thúc buổi họp, Hội đồng thống nhất đánh giá đề tài đạt yêu cầu để đưa ta nghiệm thu chính thức, Ban chủ nhiệm đề tài cần tiếp thu ý kiến của Hội đồng để hoàn thiện đề tài./.