Đổi mới đào tạo, bồi dưỡng là “khâu” then chốt để xây dựng ngành Thanh tra chuyên nghiệp, hiện đại

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Thanh Thanh

Gắn đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá với thực tiễn công vụ

Tại hội thảo này, các đại biểu tham dự đều nhất trí rằng công tác đào tạo và bồi dưỡng chính là “chìa khóa vàng” để hình thành đội ngũ thanh tra viên chuyên nghiệp, bản lĩnh, liêm chính và hiện đại.

Trong bối cảnh Luật Thanh tra năm 2025 cùng các nghị định mới của Chính phủ chuẩn bị có hiệu lực, yêu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ càng trở nên cấp thiết.

Các đại biểu chỉ rõ, thanh tra viên hiện nay phải đảm nhiệm nhiệm vụ ngày càng phức tạp, từ kinh tế, đầu tư, đất đai đến chuyển đổi số và quản trị rủi ro đều đòi hỏi không chỉ vững nghiệp vụ, tinh thông pháp luật, mà còn giỏi công nghệ, có tư duy phản biện và đạo đức công vụ trong sáng.

Vì vậy, chương trình đào tạo phải đổi mới từ nội dung, phương pháp đến hình thức; công tác đánh giá công chức cần gắn chặt với kết quả công việc, lấy hiệu quả thực tế và tác động xã hội làm thước đo, thay cho hình thức “đánh giá cảm tính”.

Đặc biệt, các ý kiến đều nhấn mạnh: đào tạo phải gắn với vị trí việc làm và khung năng lực, tránh đào tạo dàn trải, hình thức. Chỉ khi đó, ngành Thanh tra mới xây dựng được đội ngũ tinh, gọn, mạnh “vừa hồng, vừa chuyên” trong thời kỳ hội nhập.

Khác biệt trong cách tiếp cận, nhưng cùng hướng tới mục tiêu chung

Dù đồng thuận về định hướng đổi mới, song các đại biểu có những cách tiếp cận khác nhau, phản ánh đa chiều và thực tiễn của công tác đào tạo hiện nay.

Về định hướng đổi mới, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Nguyễn Tuấn Khanh đã nêu rõ trong tham luận gửi tới hội thảo: “Trong bất kỳ thời kỳ nào “bản lĩnh chính trị và đạo đức công vụ vẫn là yếu tố nền tảng”.

Theo ông Khanh, người cán bộ thanh tra không chỉ cần giỏi nghiệp vụ mà còn phải vững vàng trước áp lực, liêm chính trong hành động và có dũng khí nghề nghiệp.

Do đó, chương trình bồi dưỡng không thể chỉ dừng lại ở kỹ năng mà phải giúp rèn luyện phẩm chất, tư tưởng, thái độ ứng xử công vụ. Đánh giá công chức vì thế cũng phải kết hợp cả định lượng là hiệu quả công việc và định tính là phẩm chất, đạo đức.

Ông Đào Quốc Trưởng, Trưởng phòng Quản lý Đào tạo, Trường Cán bộ Thanh tra. Ảnh: T.H

Trong khi đó, ông Đào Quốc Trưởng, Trưởng phòng Quản lý Đào tạo, Trường Cán bộ Thanh tra lại tiếp cận từ góc nhìn hiện đại hóa và thực hành công nghệ.

Theo ông Trưởng, công chức thanh tra trong thời đại số cần được đào tạo bài bản về kỹ năng số, sử dụng dữ liệu, phần mềm phân tích, báo cáo điện tử, hệ thống quản trị thông minh.

Ông nhấn mạnh mô hình đào tạo kết hợp trực tiếp và trực tuyến, cùng việc xây dựng ngân hàng tình huống thực tế, học qua mô phỏng để học viên rèn năng lực xử lý thực tiễn.

Hai hướng tiếp cận tuy khác biệt, một nghiêng về bản lĩnh và đạo đức, một thiên về kỹ năng, công nghệ nhưng cùng hướng tới một mục tiêu chung là xây dựng đội ngũ thanh tra viên có phẩm chất, năng lực và khả năng thích ứng cao trong môi trường công vụ hiện đại.

Đào tạo tích hợp được đánh giá theo năng lực

Điểm thống nhất tại hội thảo giữa các đại biểu ở chỗ đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá phải toàn diện, gắn chặt với thực tiễn công vụ, có tính tích hợp và liên thông giữa “đào tạo, sử dụng và đánh giá”.

Theo đó, các đại biểu thống nhất một số định hướng lớn là đổi mới nội dung đào tạo theo mô hình tích hợp, kết hợp giữa kiến thức pháp lý, đạo đức công vụ, bản lĩnh chính trị với kỹ năng số, năng lực ứng dụng công nghệ và xử lý tình huống thực tế.

Đại biểu dự hội thảo. Ảnh: T.T

Bên cạnh đó là xây dựng khung năng lực chuẩn cho từng ngạch thanh tra viên làm căn cứ cho công tác đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá và bổ nhiệm.

Ngoài ra, cần thiết lập hệ thống đánh giá theo kết quả đầu ra (KPI) là không chỉ dựa vào hồ sơ hành chính mà còn dựa vào năng lực thực thi, sự hài lòng của người dân và tác động xã hội.

Theo đó, Trường Cán bộ Thanh tra được xác định là trung tâm đổi mới tư duy, vừa là cơ sở đào tạo, vừa là đầu mối nghiên cứu, kết nối các địa phương, bộ ngành, đảm bảo tính thống nhất và liên thông toàn hệ thống.

Giải pháp đồng bộ sẽ tạo bước đột phá trong giai đoạn mới

Từ những trao đổi tại hội thảo, có thể thấy rõ bức tranh toàn diện về yêu cầu đổi mới. Các đại biểu đã đề xuất nhiều nhóm giải pháp cụ thể là đổi mới tư duy đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc làm. Chuyển từ “học để có chứng chỉ” sang “học để làm tốt hơn”. Nội dung học được thiết kế theo mô-đun, linh hoạt, cập nhật theo từng vị trí, chức danh và lĩnh vực công tác.

Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ trong đào tạo và đánh giá, xây dựng nền tảng học tập số của ngành Thanh tra, thư viện điện tử, ngân hàng tình huống, sử dụng AI và Big Data để cá nhân hóa lộ trình học tập, đánh giá kết quả và năng lực thực tế.

Liên thông giữa đào tạo với  quy hoạch, bổ nhiệm và đánh giá, chỉ những công chức hoàn thành chương trình bồi dưỡng theo khung năng lực mới được quy hoạch, bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo hoặc tham gia các đoàn thanh tra trọng điểm.

Tăng cường đào tạo qua thực tiễn để mỗi khóa học phải có nội dung mô phỏng hoặc gắn với đoàn thanh tra mẫu, giúp học viên trải nghiệm quy trình thực tế, “học từ việc, rèn trong việc”.

Phối hợp chặt chẽ trong toàn hệ thống của Thanh tra Chính phủ, Trường Cán bộ Thanh tra, Vụ Tổ chức Cán bộ và thanh tra các tỉnh, bộ, ngành cần xây dựng kế hoạch đào tạo thống nhất, đánh giá liên thông và chia sẻ dữ liệu cán bộ.

Kết nối giữa khoa học, con người và công nghệ tạo hướng đi bền vững cho tương lai

Cũng tại hội thảo, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Nguyễn Huy Hoàng, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Phạm Thị Thu Hiền đều có quan điểm nhất trí về việc nghiên cứu khoa học và phát triển nguồn nhân lực chính là hai trụ cột song hành của đổi mới ngành Thanh tra.

Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Nguyễn Huy Hoàng. Ảnh: T.T

Trong đó, ông Hoàng tập trung vào việc ứng dụng công nghệ, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong quản lý và hoạch định chính sách, thì bà Hiền lại đặt trọng tâm ở đào tạo con người, người cán bộ thanh tra biết học hỏi, dám chịu trách nhiệm và sẵn sàng đổi mới.

Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Phạm Thị Thu Hiền. Ảnh: Thanh Thanh

Sự kết hợp giữa “tư duy chiến lược” và “tầm nhìn nhân văn” này đã mở ra định hướng chiến lược, nhằm xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu, đào tạo và thực hành tích hợp, mà ở đó khoa học, công nghệ và con người cùng phát triển.

Từ tư duy đổi mới đến hành động thực chất

Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Nguyễn Văn Lương cho rằng, từ các ý kiến tại hội thảo có thể thấy một điểm đồng thuận rõ ràng: “Không thể có ngành Thanh tra hiện đại nếu thiếu đội ngũ cán bộ được đào tạo bài bản, có bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và năng lực công nghệ”.

Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra Nguyễn Văn Lương chủ trì hội thảo. Ảnh: T.T

Ông cho rằng, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá công chức không chỉ là yêu cầu cấp bách, mà còn là bước đột phá chiến lược để xây dựng nền công vụ thanh tra chuyên nghiệp, liêm chính, hiện đại vì Nhân dân phục vụ.

Sự kết hợp hài hòa giữa “tâm, tầm và công nghệ” sẽ là con đường đưa ngành Thanh tra Việt Nam tiến vững chắc trong hành trình đổi mới, khẳng định vai trò “người giữ kỷ cương, dựng niềm tin”, đồng hành cùng công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền và phát triển đất nước bền vững, ông Lương nhấn mạnh thêm.