Ngày 23/12/2025, Trường Cán bộ thanh tra tổ chức Hội nghị tư vấn tuyển chọn đề tài cấp bộ năm 2026 – 2027 “Hoàn thiện cơ chế kiểm tra, rà soát quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật” do TS. Tạ Thu Thuỷ, Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ đăng ký làm chủ nhiệm. TS. Nguyễn Huy Hoàng, Phó Hiệu trưởng Trường CBTT – Chủ tịch Hội đồng chủ trì Hội nghị.
TS. Tạ Thu Thuỷ cho biết, trong nhiều văn bản của Đảng và Nhà nước về giải quyết khiếu nại, tố cáo đều yêu cầu nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại; tăng cường kiểm soát quyền lực trong hoạt động hành chính; khắc phục tình trạng khiếu kiện kéo dài, vượt cấp; hoàn thiện cơ chế pháp lý nhằm bảo vệ người dân trong quan hệ với cơ quan hành chính nhà nước. Trong bối cảnh đó, việc kiểm tra, rà soát các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật không chỉ là yêu cầu kỹ thuật pháp lý, mà còn là yêu cầu chính trị nhằm củng cố niềm tin của Nhân dân vào bộ máy nhà nước, bảo đảm pháp luật được thực thi công bằng, nghiêm túc.
Vệc kiểm tra, rà soát các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật nhằm:
Thứ nhất, phát hiện sai sót, vi phạm trong quá trình giải quyết khiếu nại. Qua thực tiễn kiểm tra cho thấy: quá trình xác minh chưa đầy đủ, thiếu khách quan; việc áp dụng pháp luật chưa chính xác; kết luận chưa phản ánh đúng bản chất vụ việc; tồn tại biểu hiện né tránh, hình thức trong giải quyết.
Thứ hai, xử lý các tình tiết mới phát sinh làm thay đổi bản chất vụ việc. Trong một số trường hợp khi quyết định có hiệu lực pháp luật, tình tiết mới xuất hiện như: giấy tờ, tài liệu bị thất lạc được tìm thấy; có sự thay đổi về quy hoạch, chính sách; cơ quan chuyên môn xác định lại nguồn gốc đất đai, hiện trạng tài sản. Nếu không có cơ chế kiểm tra, rà soát phù hợp, các quyết định đã ban hành có thể không còn phù hợp, gây thiệt thòi cho người dân.
Thứ ba, giảm tình trạng khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, đông người. Thực tế cho thấy, ngay cả khi quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật, người dân vẫn tiếp tục khiếu nại đến nhiều cơ quan, thậm chí gửi đơn các cơ quan Trung ương và lãnh đạo cấp cao.
Nguyên nhânh xuất phát từ việc công dân không đồng thuận với quyết định giải quyết khiếu nại vì cho rằng chưa thoả đáng; thiếu cơ chế khẳng định “ điểm dừng pháp lý” hợp lý và có tính thuyết phục. Việc tiếp tục khiếu kiện kéo dài gây phức tạp tình hình an ninh trật tự, tạo áp lực lớn cho các cơ quan chức năng, ảnh hưởng đến môi tường đầu tư, phát triển kinh tế – xã hội.
Với mục tiêu nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách, pháp luật và tổ chức thực hiện cơ chế kiểm tra, rà soát quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật. Đề tài có kết cấu gồm 3 chương: i) Những vấn đề chung về cơ chế kiểm tra, rà soát quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật; ii) Thực trạng cơ chế kiểm tra, rà soát quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật; iii) Quan điểm, giải pháp hoàn thiện cơ chế kiểm tra, rà soát quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật.
Hội đồng tư vấn tuyển chọn đề tài đánh giá cao tính cấp thiết, bám sát yêu cầu thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại trong giai đoạn hiện nay.
Nội dung thuyết minh thể hiện rõ cơ sở lý luận, pháp lý và thực tiễn, xác định đúng những hạn chế, bất cập của cơ chế kiểm tra, rà soát quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật. Hội đồng cho rằng đề tài có tính mới, tính khả thi. Kết quả nghiên cứu kỳ vọng sẽ cung cấp luận cứ khoa học quan trọng phục vụ việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
Trên cơ sở cho điểm đánh giá, thuyết minh đề tài khoa học đã được Hội đồng phê duyệt thông qua dự kiến triển khai nghiên cứu giai đoạn 2026-2027.