Đảng ủy Thanh tra Chính phủ: Hạt nhân lãnh đạo kiến tạo chuyển biến mạnh mẽ cho ngành Thanh tra

Đảng ủy Thanh tra Chính phủ nỗ lực phấn đấu hoàn thành toàn diện các mặt công tác. Đồ họa: PV

Với sự đoàn kết, nỗ lực và những quyết sách chiến lược, Đảng bộ đã góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân, ổn định chính trị – xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững, đạt được nhiều dấu ấn lịch sử nổi bật trong nhiệm kỳ 2020 – 2025. Phương thức lãnh đạo của Đảng ủy có bước đổi mới, với sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa Đảng ủy với Ban Cán sự Đảng (nay là Ban Thường vụ Đảng ủy), lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, cũng như giữa cấp ủy, chi bộ với thủ trưởng, lãnh đạo các đơn vị, tạo sự thống nhất trong hoạt động của cơ quan.

Nâng cao chất lượng công tác thanh tra: Dấu ấn từ những nghị quyết đột phá

Trong 5 năm qua, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với Ban Cán sự Đảng (nay là Ban Thường vụ Đảng ủy), lãnh đạo Thanh tra Chính phủ để chỉ đạo triển khai hiệu quả chương trình công tác thanh tra.

Toàn ngành đã triển khai trên 32.484 cuộc thanh tra hành chính và 752.164 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua thanh tra đã phát hiện vi phạm về kinh tế 703.477 tỷ đồng (tăng 62,3% so với nhiệm kỳ trước), 19.618ha đất; kiến nghị thu hồi 424.881 tỷ đồng (tăng 86,6% so với nhiệm kỳ trước), 2.209ha đất; kiến nghị xem xét, xử lý hành chính 16.426 tập thể và 34.420 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 1.762 vụ việc (tăng 258,8% so với nhiệm kỳ trước), 1.266 đối tượng (tăng 80,6% so với nhiệm kỳ trước).

Thanh tra Chính phủ ban hành 82 kết luận thanh tra; phát hiện vi phạm về kinh tế 52.893 tỷ đồng, 3.134ha đất; kiến nghị thu hồi 22.569 tỷ đồng, 578ha đất; chuyển cơ quan điều tra 115 vụ việc (tăng 180,5% so với nhiệm kỳ trước). Đặc biệt, dưới sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra có phạm vi rộng, tính chất rất phức tạp, yêu cầu hoàn thành trong thời gian rất ngắn nhưng với bản lĩnh và sự quyết tâm, phương pháp tổ chức bài bản, khoa học, Thanh tra Chính phủ đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và dư luận xã hội đánh giá cao. Hiện nay, thực hiện nhiệm vụ Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, Thanh tra Chính phủ ban hành kế hoạch chỉ đạo toàn ngành đồng loạt triển khai thanh tra 2 chuyên đề diện rộng trên phạm vi cả nước: Đó là cuộc thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc; và cuộc thanh tra phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước quản lý.

Trong nhiệm kỳ, toàn ngành đã tiến hành đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện 34.343 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra, trong đó có 22.498 kết luận thanh tra đã hoàn thành 100% các nội dung phải thực hiện. Qua đôn đốc, các cơ quan chức năng đã thu hồi 17.995 tỷ đồng; xử lý hành chính 19.443 tổ chức, 44.196 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 515 vụ, 627 đối tượng; đã khởi tố 72 vụ, 64 đối tượng; ban hành mới, sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ 2.198 văn bản về chính sách, pháp luật theo kiến nghị tại các kết luận thanh tra.

Công tác giám sát, thẩm định và xử lý sau thanh tra cũng ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu lực và tỷ lệ thực hiện kết luận thanh tra đạt cao hơn trước đây. Việc thúc đẩy tiến độ, hoàn thiện dự thảo, ban hành và công khai kết luận thanh tra cũng đã có những chuyển biến rõ rệt vào cuối nhiệm kỳ. Vai trò lãnh đạo của Đảng ủy được thể hiện rõ nét qua việc ban hành nhiều nghị quyết chuyên đề quan trọng để lãnh đạo, chỉ đạo, như Nghị quyết số 45-NQ/BCSĐ và Nghị quyết số 38-NQ/ĐU.23 về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng và tiến độ ban hành kết luận thanh tra, hay Nghị quyết số 76-NQ/BCSĐ và Nghị quyết số 122-NQ/BCSĐ về tăng cường hiệu quả công tác thanh tra và việc phát hiện, xử lý vi phạm.

Đặc biệt, Đảng ủy đã tham mưu Ban Cán sự Đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 77-KL/TW vào ngày 2/5/2024 về Đề án 153, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố, đồng thời tham mưu thành lập Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ để triển khai thực hiện kết luận này.

 

Quyết liệt giải quyết khiếu nại, tố cáo: Đặc biệt với “chiến dịch” 226 vụ việc cấp bách

Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã tập trung cao độ lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần làm giảm tình hình khiếu nại, tố cáo so với cùng kỳ năm trước.

Trong 5 năm qua, cơ quan hành chính các cấp tiếp 1.524.586 lượt người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về 1.228.831 vụ việc, có 13.168 đoàn đông người; tiếp nhận, xử lý 1.835.001 đơn các loại; trong đó có 1.509.376 đơn đủ điều kiện xử lý; có 122.573 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính nhà nước các cấp; đến nay các cơ quan đã giải quyết 103.694/122.573 vụ việc, đạt tỷ lệ 84,6%.

Thanh tra Chính phủ đã tiếp 11.203 lượt, với 37.130 người được tiếp đến trình bày về 9.670 vụ việc, có 1.265 lượt đoàn đông người; tiếp nhận 54.629 đơn, qua xử lý có 18.505 đơn đủ điều kiện xử lý, phát hành văn bản hướng dẫn công dân và chuyển đơn đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét, giải quyết.

Đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài, thực hiện các kế hoạch kiểm tra, rà soát từ nhiệm kỳ trước, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và địa phương đã tiến hành kiểm tra, rà soát 1.003 vụ việc.

Đặc biệt, đối với 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội, Ban Thường vụ Đảng uỷ Thanh tra Chính phủ xác định đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, cấp bách do đồng chí Tổng Bí thư trực tiếp giao nên đã tổ chức thực hiện “chiến dịch 90 ngày đêm”, tập trung cao độ, huy động lực lượng nhiều đơn vị tham gia.

 

Cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhiệm vụ giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội cơ bản hoàn thành, đến thời điểm 30/6/2025 – thời hạn Tổng Bí thư giao, đã cơ bản xử lý, giải quyết xong 203/226 vụ việc, đạt 89,8%; còn lại 23 vụ việc (10,2%), gồm 7 vụ việc công dân khởi kiện ra toà án và 16 vụ việc có khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật cần có thời gian để cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý, giải quyết.

Qua “chiến dịch” này, Thanh tra Chính phủ phối hợp chặt chẽ với các địa phương rà soát kỹ hồ sơ, căn cứ vào quy định của pháp luật và tình hình thực tế để thảo luận, đưa ra những phương án xử lý, giải quyết có tính khả thi, vận dụng chính sách an sinh, xã hội, tạo điều kiện ổn định cuộc sống đối với những trường hợp người khiếu nại, tố cáo có hoàn cảnh thực sự khó khăn, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, trên cơ sở đó, lãnh đạo các địa phương trực tiếp chủ trì, đối thoại với người khiếu nại, tố cáo, có sự tham gia của đại diện Thanh tra Chính phủ, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và các ban, bộ, ngành chức năng ở Trung ương, nên đã giải quyết dứt điểm được vụ việc, hầu hết công dân đồng thuận với phương án, quyết định xử lý, giải quyết của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, không tiếp tục khiếu kiện. Theo thống kê của Ban Tiếp công dân Trung ương, đến nay chỉ có 6/226 vụ việc công dân còn đến Trụ sở Tiếp công dân Trung ương để tiếp khiếu.

Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực – Điểm sáng từ những kết luận thanh tra “nóng”

Trong 5 năm qua, qua hoạt động thanh tra, ngành Thanh tra đã phát hiện sai phạm về kinh tế tăng 62,3%; kiến nghị xử lý thu hồi về ngân sách Nhà nước tăng 86,6%; chuyển cơ quan điều tra tăng 258,8% số vụ việc và tăng 80,6% số đối tượng so với nhiệm kỳ trước. Riêng Thanh tra Chính phủ đã chuyển cơ quan điều tra 115 vụ việc, tăng 180,5% so với nhiệm kỳ trước.

Sau khi có Nghị quyết số 68-NQ/BCSĐ, các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đều được Thanh tra Chính phủ chuyển cho cơ quan điều tra ngay trong quá trình thanh tra, khi chưa ban hành kết luận thanh tra. Điển hình là tại các cuộc thanh tra về quy hoạch điện VII và quản lý, kinh doanh xăng dầu, 2 dự án Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 tại tỉnh Hà Nam cũ…

Khi Ban Chỉ đạo Trung ương chuyển trọng tâm sang phòng, chống lãng phí, đặt nhiệm vụ phòng, chống lãng phí ngang với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Thanh tra Chính phủ vinh dự là một trong những cơ quan đầu tiên được Ban Chỉ đạo tin tưởng giao thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng:

Điển hình là cuộc thanh tra dự án có dấu hiệu lãng phí tại 2 dự án Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 tại tỉnh Hà Nam cũ với yêu cầu rất gấp về tiến độ. Với quyết tâm cao và cách làm bài bản, khoa học, chỉ trong khoảng thời gian 36 ngày, Thanh tra Chính phủ đã xác định được số tiền lãng phí của 2 dự án trên 1.200 tỷ đồng và các sai phạm của tổ chức, cá nhân có liên quan, chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền; tạo cơ sở để 2 dự án tiếp tục triển khai, sớm đưa vào khai thác, vận hành theo Nghị quyết số 34/NĐ-CP ngày 13/2/2025 của Chính phủ, được Tổng Bí thư và Ban Chỉ đạo Trung ương đánh giá là hình mẫu cho các cuộc thanh tra, dư luận xã hội đồng tình, đánh giá cao.

 

Các sai phạm bao gồm việc lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu không đủ căn cứ do thiếu thiết kế kỹ thuật – dự toán, thiết kế bản vẽ thi công, và không có bảng khối lượng mời thầu. Hợp đồng được ký kết với nhiều vi phạm như không quy định ngày giao công trường, ngày khởi công, hay ngày hoàn thành. Việc điều chỉnh thiết kế cơ sở sau 8 ngày ký hợp đồng là trái quy định của Luật Xây dựng năm 2014, dẫn đến việc thi công kéo dài và chi phí tăng, gây lãng phí tạm tính hơn 20,7 tỷ đồng. Hai dự án này đã khởi công khi chưa đủ điều kiện thi công (chưa có thiết kế bản vẽ thi công), vi phạm điều cấm của Luật Xây dựng năm 2014 và đã dừng thi công từ tháng 1/2021, gây lãng phí lớn.

Ngoài ra, một gói thầu mua sắm thiết bị y tế của Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2, trị giá 51,4 tỷ đồng, cũng có dấu hiệu vi phạm hành vi bị cấm trong đấu thầu. Giá một số thiết bị trong hợp đồng (hơn 13,2 tỷ đồng) cao hơn nhiều lần giá nhập khẩu sau thuế (hơn 4 tỷ đồng), có nguy cơ gây thiệt hại ngân sách Nhà nước. Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ, tài liệu các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đấu thầu, xây dựng và các pháp luật liên quan đến Bộ Công an để xem xét điều tra, xử lý theo quy định.

Bí thư Đảng ủy, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong khẳng định: “Kết quả thanh tra đã được Ban Chỉ đạo, Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và dư luận xã hội đánh giá cao”. Điều này cho thấy sự quyết liệt và hiệu quả của Đảng ủy Thanh tra Chính phủ trong việc đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, góp phần củng cố lòng tin của Nhân dân.

Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ chủ trì, chỉ đạo toàn ngành tiến hành thanh tra 2 chuyên đề diện rộng trên phạm vi toàn quốc: Thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc để cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết, tháo gỡ cho các dự án tồn đọng, kéo dài nhằm giải phóng nguồn lực, sớm đưa các dự án vào sử dụng, không để thất thoát, lãng phí tài sản, nguồn lực của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân và xã hội; Thanh tra phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước quản lý.

Những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua là minh chứng rõ nét cho vai trò hạt nhân lãnh đạo của Đảng ủy Thanh tra Chính phủ, không ngừng nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó. Đây cũng là tiền đề quan trọng để Đảng bộ tiếp tục kiên định mục tiêu và phương hướng trong nhiệm kỳ 2025-2030, hướng tới xây dựng ngành Thanh tra tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, góp phần thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Đảng.

Mình Nghĩa – Dương Nguyễn

(Nguồn: Thanhtra.com.vn)