Trước hết, chúng tôi xin tóm tắt câu hỏi của bạn như sau: Chủ phương tiện trước khi giao phương tiện cho người điều khiển đã kiểm tra kỹ xác định người này có giấy phép lái xe (còn thời hạn theo quy định), không sử dụng rượu bia. Tuy nhiên quá trình điều khiển xe, người được giao xe có sử dụng rượu bia mà chủ phương tiện không biết việc này và bị CSGT kiểm tra, xử phạt. Do sợ bị giữ giấy phép lái xe, ảnh hưởng đến công việc nên người điều khiển phương tiện khai không có giấy phép lái xe và chấp nhận mức phạt không có giấy phép lái xe. Vậy chủ phương tiện có bị xử phạt về hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện không?

Thứ nhất, để khẳng định chủ phương tiện có bị xử phạt không, phải đi từ nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020 và năm 2025). Theo đó, việc xử phạt vi phạm hành chính phải được “tiến hành nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật” và “phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng”. Như vậy, để  xử phạt vi phạm hành chính phải xác định đúng hành vi vi phạm hành chính và cá nhân, tổ chức cụ thể thực hiện hành vi vi phạm hành chính đó theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính. Quy định nhằm hướng tới việc xử lý một cách chính xác, khách quan, không bỏ lọt vi phạm nhưng cũng không xử phạt oan cho người không vi phạm. Theo đó việc người điều khiển phương tiện cho dù cố tình gian dối là mình không có bằng lái xe để trốn tránh việc bị xử lý thì sau khi xác minh làm rõ vẫn bị xử lý theo đúng chế tài của hành vi thực tế đã thực hiện. Cụ thể này:

• Về phía chủ phương tiện: nếu chứng minh được việc trước khi giao phương tiện, biết chắc chắn người điều khiển phương tiện có giấy phép lái xe theo quy định và không biết về việc sau đó người này đã sử dụng rượu, bia thì không bị xử phạt hành vi “giao xe cho người không đủ điều kiện”. Việc chứng minh có thể bằng những bằng chứng có sẵn (như hình ảnh, video, văn bản bàn giao xe…) hoặc trong biên bản có sự công nhận/đồng ý của người điều khiển phương tiện.
• Về phía người điều khiển phương tiện: không bị xử phạt hành vi “người điều khiển phương tiện không có giấy tờ” mà bị xử phạt hai hành vi sau:

(i) Hành vi điều khiển phương tiện mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá nồng độ cho phép. Tuỳ theo mức độ mà bị phạt tiền theo các mức phạt tại điểm c, khoản 6 hoặc điểm a khoản 9 hoặc điểm a khoản 11 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP (từ 6 triệu – 40 triệu đồng); bên cạnh đó, tuỳ theo mức độ, có thể bị trừ điểm giấy phép lái xe theo điểm b, điểm d, khoản 16, Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP (trừ 04 – 10 điểm) hoặc bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung theo điểm c, khoản 15, Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP (tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 22-24 tháng).

(ii) Hành vi cản trở, chống đối người thi hành công vụ: Là hành vi gian dối, không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của người điều khiển gây khó khăn trong việc xác định và xử lý hành vi vi phạm trong trường hợp này bị xử lý theo quy định tại điểm a  khoản 14, Điều 12 Nghị định 168/2024/NĐ-CP (phạt tiền từ 35-37 triệu đồng).

Thứ hai, trong trường hợp đã lập biên bản vi phạm hành chính hoặc thậm chí đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì sẽ giải quyết như thế nào?

• Nếu người có thẩm quyền đã lập biên bản vi phạm hành chính nhưng chưa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì người có thẩm quyền tiến hành xác minh chính xác các tình tiết gian dối để xác định hai hành vi vi phạm nêu trên của người điều khiển phương tiện theo quy định tại Điều 59 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Kết quả xác minh được thể hiện bằng văn bản (biên bản xác minh hoặc báo cáo xác minh…). Văn bản xác minh là một trong các tài liệu thuộc hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính và là căn cứ để ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
• Nếu người có thẩm quyền đã lập biên bản vi phạm hành chính và đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính thìngười đã ban hành quyết định tự mình hoặc theo yêu cầu của những người quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Xử lý vi phạm hành chính phải ban hành quyết định hủy bỏ toàn bộ nội dung quyết định (vì thuộc trường hợp “Quyết định trong xử phạt vi phạm hành chính được ban hành không đúng đối tượng quy định tại điểm d, điểm e khoản 1, Điều 13 Nghị định 68/2025/NĐ-CP). Trong trường hợp này, nếu hành vi vi phạm vẫn còn thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính hoặc có căn cứ theo quy định thì người đã ban hành quyết định hủy bỏ phải ban hành quyết định mới hoặc chuyển người có thẩm quyền ban hành quyết định mới (theo khoản 5, Điều 13 Nghị định 68/2025/NĐ-CP). Để có căn cứ ban hành quyết định xử phạt mới thì người có thẩm quyền lập tiến hành xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 59 Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Có thể thấy, khi tham gia giao thông đường bộ người tham gia giao thông đường bộ cần chấp hành các quy tắc chung của pháp luật.  Bất kỳ là sự vô ý hoặc cố ý coi thường các quy định của pháp luật về an toàn giao thông nói chung và an toàn giao thông đường bộ nói riêng đẫn đến hậu quả vi phạm quy định về trật tự giao thông đều có thể gây nguy hiểm không chỉ cho bản thân mà cho cả những người tham gia giao thông khác. Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông cần nâng cao ý thức tuân thủ, chấp hành các quy định của pháp luật. Trong trường hợp xảy ra vi phạm, Người vi phạm hành chính cần tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi; tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính; nghiêm túc thực hiện yêu cầu của người có thẩm quyền, chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính và chủ động rút kinh nghiệm để không có thêm các hành vi vi phạm lần sau.