Theo quy định tại khoản 1, Điều 7 Nghị định 118/2021/NĐ-CP ngày 23 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính về áp dụng văn bản quy phạm pháp luật để xử phạt đối với hành vi vi phạm hành chính thì “Việc lựa chọn áp dụng văn bản quy phạm pháp luật để xử phạt đối với hành vi vi phạm hành chính được thực hiện theo quy định tại Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật”.

Theo quy định tại  khoản 1, Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015: “Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng từ thời điểm bắt đầu có hiệu lực. Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng đối với hành vi xảy ra tại thời điểm mà văn bản đó đang có hiệu lực. Trong trường hợp quy định của văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực trở về trước thì áp dụng theo quy định đó”.

Như vậy, về nguyên tắc áp dụng pháp luật thì phải áp dụng văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực tại thời điểm xảy ra hành vi vi phạm để xử phạt vi phạm hành chính. Tuy nhiên, theo quy định tại  khoản 4, Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015: “Trong trường hợp văn bản quy phạm pháp luật mới không quy định trách nhiệm pháp lý hoặc quy định trách nhiệm pháp lý nhẹ hơn đối với hành vi xảy ra, trước ngày văn bản có hiệu lực thì áp dụng văn bản mới”.

Do vậy, trường hợp nghị định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực không quy định trách nhiệm pháp lý hoặc quy định trách nhiệm pháp lý nhẹ hơn đối với hành vi vi phạm xảy ra trước thời điểm nghị định mới có hiệu lực thì khi bị phát hiện hoặc xem xét ra quyết định xử phạt được phép áp dụng quy định của nghị định mới để xử lý.