Tình huống bạn nêu thuộc trường hợp quy định tại Điều 62 và Điều 63 của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2020 có hiệu lực từ ngày 01/01/2022 (sau đây gọi là Luật Xử lý vi phạm hành chính). Trên thực tế vi phạm pháp luật hành chính và tội phạm có một ranh giới mong manh và giữ chúng có thể chuyển hóa cho nhau nên tình huống bạn nêu ra cũng không thể tránh khỏi trong quá trình xử lý vụ việc. Với các câu hỏi bạn đặt ra chúng tôi xin trả lời như sau:

Trường hợp 1: Biên bản vi phạm hành chính đã được lập ban đầu là đúng

Căn cứ khoản 1 Điều 58  của Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định: Khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực quản lý của mình, người có thẩm quyền đang thi hành công vụ phải kịp thời lập biên bản vi phạm hành chính. Tình huống bạn đưa ra là trường hợp vi phạm hành chính không thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản nên biên bản vi phạm hành chính cùng với các tài liệu khác đã được chuyển cho người có thẩm quyền xử phạt. Vì vậy, việc lập biên bản vi phạm hành chính được lập trong hồ sơ ban đầu là đúng với quy định.

Tuy nhiên, khi xem xét ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trong trường hợp cần thiết người có thẩm quyền xử phạt căn cứ vào biên bản vi phạm hành chính được lập cùng với các tài liệu khác trong hồ sơ ban đầu có trách nhiệm xác minh các tình tiết quy định tại khoản 1 Điều 59 của Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định, như: xác minh tính chất, mức độ thiệt hại do vi phạm hành chính gây ra… Nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, thì người có thẩm quyền xử phạt phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự, trong đó bao gồm: Biên bản vi phạm hành chính; Biên bản, quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; Biên bản xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính các tài liệu, giấy tờ có liên quan.

Trường hợp 2: Việc xử phạt vi phạm hành chính, thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính khi cơ quan tiến hành tố tụng hình sự chuyển lại thực hiện như sau:

Căn cứ vào Điều 62 của Luật Xử lý vi phạm hành chính: Việc xử phạt vi phạm hành chính được căn cứ vào hồ sơ vụ vi phạm do cơ quan tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến. Trường hợp cần thiết phải xác minh thêm tình tiết để có căn cứ ra quyết định xử phạt, người có thẩm quyền xử phạt có thể lập biên bản xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 59 của Luật Luật xử lý vi phạm hành chính.

Căn cứ khoản 3 Điều 62 của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính là 30 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định không khởi tố vụ án hình sự,…kèm theo hồ sơ vụ vi phạm. Trong trường hợp cần xác minh thêm để có căn cứ ra quyết định xử phạt này thì thời hạn tối đa không quá 45 ngày. Như vậy, thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong trường hợp này tính từ khi ban hành các quyết định không khởi tố vụ án hình sự, quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định đình chỉ điều tra, quyết định đình chỉ vụ án.